Με μια κίνηση υψηλής σημειολογίας, πολιτικής αισθητικής και
κοινωνικής ευαισθησίας ο αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος ανακοίνωσε την πρόθεση
της εκκλησίας να συνεκμεταλλευθεί το Δημόσιο την περιουσία της με στόχο
να παράξει έσοδα που θα χρησιμοποιηθούν για την αποπληρωμή του χρέους.
Με τον τρόπο αυτό η εκκλησία επιχειρεί την υπέρβαση στις σχέσεις με το
κράτος, ενώ παράλληλα στέλνει πολλαπλά μηνύματα τόσο στο εσωτερικό της
χώρας όσο και διεθνώς, αλλά ιδιαίτερα στην Άνγκελα Μέρκελ και τη
γερμανική θεωρητική σχολή του προτεσταντικού καπιταλισμού.
Του ΧΡΗΣΤΟΥ ΦΡΑΓΚΟΥ
Η εμπλοκή ιερώνυμου και εκκλησίας στη διαδικασία υπέρβασης της κρίσης
υπερβαίνοντας τα εσκαμένα του ρόλου που την περιορίζουν στο δίχτυ
κοινωνικής προστασίας, ενώ αποκτά νέο πνευματικό υπόβαθρο.
Ο Ιερώνυμος όμως δεν στοχεύει στην ανάδειξη του ρόλου της εκκλησίας
μεσούσης της κρίσης, αλλά στην υπέρβαση των διαφορών μεταξύ ορθοδοξίας
και προτεσταντισμού, στη βάση της αντίληψης της ίδιας της κοινωνικής
προσφοράς και της προοπτικής της μετά θάνατον ζωής.
Η ημέρα που επιχειρήθηκε η παρέμβαση του αρχιεπισκόπου έχει επίσης
υψηλή σημειολογία, καθώς πρόκειται για την παραμονή της Ανάστασης, της
λύτρωσης και του εξαγνισμού.
Ο Ιερώνυμος παίρνοντας τη σκυτάλη από τον Μαξ Βέμπερ επιχειρεί όχι
μόνο να εξηγήσει αλλά να υπερβεί και να απαντήσει στην πρόκληση που
απορρέει από τον τρόπο με τον οποίο –μέσω της θρησκείας- οι Γερμανοί
αντιλαμβάνονται και προσεγγίζουν την οικονομική λειτουργία.
Σύμφωνα με το δόγμα του προτεσταντισμού ο δυτικός καπιταλισμός
κατάφερε να αναπτυχθεί έτσι όπως αναπτύχθηκε στον δυτικό κόσμο, μέσα από
μια διαδικασία εξορθολογισμού του τρόπου με τον οποίο ο άνθρωπος
αντιμετώπιζε τον κόσμο και την κοινωνία. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να
υπάρξει, βασισμένη στην λογική, μια ανάπτυξη πολλών επιμέρους
κλάδων(επιστήμη/τεχνολογία, γραφειοκρατία, τέχνες, δίκαιο), που
δημιούργησαν τις υποδομές προκειμένου να εξελιχθεί σταδιακά η οικονομία
της δυτικής Ευρώπης από εμπορική και φεουδαρχική, σε καπιταλιστική.
Την έκφραση του ο καπιταλισμός την βρήκε μέσα από την καπιταλιστική
επιχείρηση, ένα σύνολο δηλαδή λειτουργιών, που αποσκοπούσαν στο νόμιμο
κέρδος μέσα από ορθολογικές διαδικασίες(ας έχουμε υπόψη μας και την
παραπομπή αρ. 5). Η καπιταλιστική επιχείρηση ήταν μπορεί να πει κανείς ο
«τόπος» που μπορούσαν να βρουν εφαρμογή όλες αυτές οι εξελίξεις που
αναφέραμε παραπάνω αλλά και να προκύψουν νέες μέσα από την
επιχειρηματικότητα, τον ανταγωνισμό και την καινοτομία.
Όμως γύρω από τον καπιταλισμό αναπτύχθηκε μια ολόκληρη ιδεολογία που
εκθείαζε την εργασία, την κερδοφορία, την τιμιότητα στις συναλλαγές, τον
ορθό λόγο, υφαίνοντας έτσι ένα είδος «ηθικού κανόνα» που αφορούσε τον
επιχειρηματία καπιταλιστή, την συμπεριφορά του, την επιχείρηση του και
τον περίγυρο του. Ο προτεσταντικός κόσμος, έναντι άλλων θρησκευτικών
δογμάτων, ασπάστηκε με μεγαλύτερη ευκολία αυτές τις ιδέες, αφού υπήρχε
μία ταύτιση μεταξύ του καπιταλιστικού πνεύματος και της προτεσταντικής
ηθικής. Σημαντικότερο ίσως σημείο ταύτισης μπορεί να θεωρηθεί η αντίληψη
ότι η εργασία αποτελούσε για τους πιστούς ένα είδος ιερού καθήκοντος.
Φυσικά δεν δημιούργησε η μεταρρύθμιση τον καπιταλισμό, ούτε και το
αντίστροφο, όμως μπορεί να πει κανείς ότι στην «σούπα» των κοινωνικών
εξελίξεων σταδιακά αυτοί οι λαοί, και επωφελούμενοι από την συμβολή
διαφόρων παραγόντων(όπως ο προτεσταντισμός ή ο εξορθολογισμός),
οδηγήθηκαν διαλεκτικά και με την σταδιακή αλλαγή των δομών, σε ένα νέο
και ανώτερο οικονομικό-πολιτικό-κοινωνικό επίπεδο.
Σε αυτή τη θεώρηση απαντά η πρωτοβουλία του Ιερώνυμου ο οποίος
επιχειρεί να αποδείξει πράττοντας την πίστη στις αξίες και την κοινή
προσπάθεια για ουσιαστική κοινωνική μεταρρύθμιση, μήνυμα που υπό τον
προτεσταντικό τρόπο αντίληψης η Μέρκελ θα μεταφράσει ως βούληση για
σπάσιμο της παραδοσιοκρατίας.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου