Η βασίλισσα των Αλβανών, Τζεραλντίνα


Η γαλαζοαίματη που πέρασε 354 μέρες στον θρόνο και 62 χρόνια στην εξορία!

Η κόμισσα Τζεραλντίνα, που ήταν σύζυγος του αυτοανακηρυγμένου βασιλιά της Αλβανίας, Αχμέτ Ζόγου, έμελλε να παραμείνει στον θρόνο της μόνο για έναν χρόνο ως η πρώτη και η μόνη βασίλισσα που θα έβλεπε ποτέ η χώρα!

Η ιστορία της ζωής της θα μπορούσε άνετα να γίνει χολιγουντιανή ταινία, αφού έχει όλα τα συστατική της μυθολογίας που λατρεύουμε να βλέπουμε στη μεγάλη οθόνη: παρά το γεγονός ότι ήταν γαλαζοαίματη, σωστή κόμισσα της Αυστροουγγαρίας, τα άλλοτε αμύθητα πλούτη της βασιλικής της γονής εξαντλήθηκαν σε τέτοιο σημείο που στα 20 χρόνια της ζωής της έφτασε να πουλάει καρτ-ποστάλ στο Εθνικό Μουσείο της Βουδαπέστης. 

Την ίδια ώρα, ο Αχμέτ Ζόγου, που κατέλυσε την αλβανική δημοκρατία και αυτοανακηρύχθηκε βασιλιάς Ζόγου Α’ το 1928, έψαχνε γαλαζοαίματη σύζυγο για μια ολόκληρη δεκαετία, καθώς κανένας βασιλικός οίκος της Ευρώπης δεν τον αναγνώριζε ως αρχηγό βασιλικής δυναστείας. Για να ξεπεράσει τον διπλωματικό αυτό σκόπελο, αναζήτησε απέλπιδα σύζυγο από ευγενή οίκο της Ευρώπης και όταν είδε κάποια στιγμή τη φωτογραφία της καλλονής κόμισσας, το γλυκό έδεσε αμέσως: γνωρίστηκαν τα Χριστούγεννα του 1937 και 10 μέρες αργότερα, την Πρωτοχρονιά του 1938, αρραβωνιάστηκαν. 

Ο γάμος τους ήταν σωστός θρίαμβος, μια μεγαλοπρεπής τελετή που άρμοζε στους βασιλικούς οίκους της Ευρώπης: 50.000 παιδιά μέσα σε παραδοσιακές φορεσιές καταχειροκροτούσαν, την ίδια στιγμή που στα γαμήλια δώρα περιλαμβάνονταν και μια Mercedes από τον Χίτλερ. Και τότε άλλαξαν όλα. 

Μόλις έναν χρόνο αργότερα, η Ιταλία εισέβαλε στην Αλβανία και η Τζεραλντίνα, λεχώνα ακόμα από τη γέννηση του διαδόχου του αλβανικού θρόνου, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη νέα της πατρίδα με το μωρό στην αγκαλιά μέσα σε ασθενοφόρο, περνώντας από τα δύσβατα ορεινά μονοπάτια στην Ελλάδα. Ο βασιλιάς και τα 115 μέλη της αυλής του ακολούθησαν κατά πόδας, μεταφέροντας και 10 μπαγκάζια με ανεκτίμητης αξίας θησαυρούς. 

Το όνειρο της Τζεραλντίνα (Γεραλδίνη την είπαμε εδώ στη χώρα μας) να ιδρύσει δική της δυναστεία ήταν πια νεκρό. Η ψηλόλιγνη και γεμάτη χάρη βασίλισσα, αφού απέρριψε αίτηση να εμφανιστεί στο σινεμά, περιδιάβηκε με τον έκπτωτο σύζυγό της τις βασιλικές αυλές του κόσμου, ακολουθώντας λες την πτώση της μοναρχίας σε τόσες και τόσες χώρες: το πρώην βασιλικό ζεύγος ήταν τον ένα μήνα στις Βερσαλλίες και τον άλλο στα ανάκτορα της Αιγύπτου. 

Την ώρα του μεγάλου φευγιού του, πιστεύεται βέβαια ότι ο Ζόγου έκανε ευκολότερη την εξορία τους ρίχνοντας τα αποθέματα του αλβανικού χρυσού (που φυλάσσονταν πρωτύτερα σε ελβετικές και βρετανικές τράπεζες) στις προσωπικές αποσκευές του. Η οδύσσεια των έκπτωτων μοναρχών είχε όμως μόλις αρχίσει και για την Τζεραλντίνα θα σήμαινε 62 χρόνια στην εξορία, πριν επιστρέψει στα Τίρανα λίγους μήνες πριν από τον θάνατό της. 

Η ιστορία της είναι η επιτομή των δεινών που μάστισαν τις βασιλικές οικογένειες της Κεντρικής Ευρώπης κατά τον 20ό αιώνα…

Πρώτα χρόνια


Η κόμισσα Γεραλδίνη (Τζεραλντίνα Μαργκίτ Βιρτζίνια Όλγα Μαρία), εκ του ουγγρικού οίκου των Απονίι, γεννιέται στις 6 Αυγούστου 1915 στη Βουδαπέστη ως η πρώτη από τις τρεις κόρες μιας γαλαζοαίματης οικογένειας: ήταν κόρη του αριστοκρατικής καταγωγής κόμη Απονίι και της ζάμπλουτης αμερικανίδας συζύγου του Γκλάντις Βιρτζίνια Στιούαρτ (κάτι που θα έκανε αργότερα την κόρη της τη μόνη γαλαζοαίματη της Ευρώπης με αμερικανικό αίμα στις φλέβες της!). Η καταγωγή της ήταν βαθιά ριζωμένη στην αυλή των Αψβούργων, καθώς ο παππούς της ήταν υψηλόβαθμος αξιωματούχος στον περιβόητο βασιλικό οίκο, την ίδια στιγμή που στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, η Τζεραλντίνα ήταν μακρινή ξαδέρφη του Ρίτσαρντ Νίξον!

Η ευρωπαϊκή ιστορία μπλέχτηκε από την πρώτη στιγμή στα πόδια της Τζεραλντίνα: όταν ήταν τριών ετών, η Αυτοκρατορία της Αυστροουγγαρίας κατέρρευσε και η οικογένεια εξαναγκάστηκε να καταφύγει στην Ελβετία, επιστρέφοντας το 1921 στο Βασίλειο της Ουγγαρίας πια, μετά την παλινόρθωση της μοναρχίας.


Οι γαλαζοαίματοι της Κεντρικής Ευρώπης είχαν απολέσει όμως μετά τον Α’ Παγκόσμιο θρόνους, προνόμια και κύρος και σαν να μην έφτανε αυτό, ο κόμης πατέρας πεθαίνει το 1924, αφήνοντας τη μητέρα να ξαναπαντρευτεί λίγο αργότερα γάλλο αξιωματικό του στρατού. Αριστοκράτες στην καταγωγή αλλά χωρίς φράγκο στην τσέπη, οι παππούδες της επιμένουν να μορφωθούν τα κορίτσια στην Ουγγαρία, παρά το γεγονός ότι η φαμίλια είχε εγκατασταθεί τώρα στη νότια Γαλλία, κι έτσι συμβαίνει: η Τζεραλντίνα ολοκληρώνει το ακριβό ιδιωτικό σχολείο σε μια πολίχνη κοντά στη Βιέννη. 

Παρά το γεγονός ότι τις καλούσαν ακόμα σε χοροεσπερίδες της καλής κοινωνίας, τα κορίτσια αναγκάζονται να μάθουν στενογραφία και η Τζεραλντίνα προκειμένου να συντηρηθεί, πιάνει δουλειά ως στενογράφος. Για να συμπληρώνει μάλιστα το πενιχρό εισόδημα, δουλεύει τα απογεύματα στο πωλητήριο του Εθνικού Μουσείου της Βουδαπέστης, με τη μεσολάβηση του διευθυντή του μουσείου που ήταν θείος της. 

Σε ηλικία 17 ετών, η ψηλόλιγνη σιλουέτα της απαθανατίζεται πολυάριθμες φορές στην επετειακή φωτογραφία χοροεσπερίδας που οργάνωσε ο ούγγρος μονάρχης και μια από αυτές θα της άλλαζε τη ζωή. Η αριστοκρατική ομορφιά της της είχε ήδη χαρίσει εξάλλου το παρατσούκλι «Λευκό Ρόδο της Ουγγαρίας»…

Βραχύβια βασίλισσα των Αλβανών


Εν τω μεταξύ, όχι πολύ μακριά από τη Βουδαπέστη, ο Αχμέτ Ζόγου είχε μετατραπεί από τοπικός πολέμαρχος σε πρωθυπουργό και μετά σε πρόεδρο, πριν ανακηρύξει τον εαυτό του σε Ζόγου Α’, τον πρώτο βασιλιά που θα έβλεπε ποτέ η πολύπαθη Αλβανία. Ο Ζόγου, που αποκαλούσε τον εαυτό του «Ναπολέοντα των Βαλκανίων», ήταν ωστόσο δυστυχισμένος: είχε μόλις γλιτώσει τον θάνατο από άλλη μια απόπειρα δολοφονίας του, αυτή τη φορά στην Όπερα της Βιέννης το 1931, την ίδια στιγμή που η μητέρα του ήταν υποχρεωμένη να περνά τη μέρα της στη βασιλική κουζίνα προσέχοντας μη δηλητηριάσουν το φαγητό του κανακάρη της. 

Την ώρα που οι 17 βασιλικοί οίκοι της Ευρώπης δεν τον αποδέχονταν στους κόλπους τους, ο ίδιος αναζητούσε λυσσαλέα νύφη της υψηλής κοινωνίας ώστε να ιδρύσει τη δική του βασιλική δυναστεία. Ο τραγικός εργένης έφτασε να προσλάβει γνωστό προξενητή της Ευρώπης ώστε να του βρει ελκυστική και γαλαζοαίματη νύφη, προσφέροντάς του αμοιβή που οι κακές γλώσσες έλεγαν ότι έφτανε στο 1 εκατ. δολάρια. Και τότε είδε τη φωτογραφία της Γεραλδίνης! Ο μουσουλμάνος βασιλιάς ερωτεύτηκε την αδέκαρη ρωμαιοκαθολική από την πρώτη στιγμή. 


Ξαποστέλνει λοιπόν την αδερφή του στη Βουδαπέστη το 1937 για να καλέσει την όμορφη κόμισσα στην αλβανική αυλή. Η αδερφή του Ζόγου δεν της είπε φυσικά τον λόγο της επίσκεψης, καθώς τα νέα ότι ο αλβανός ηγεμόνας έψαχνε νύφη ήταν γνωστό αστείο στους αριστοκρατικούς κύκλους της Ευρώπης. 

Όταν ο Ζόγου συνάντησε την Τζεραλντίνα τα Χριστούγεννα του 1937, τα χρήματα που δεν είχε η κόμισσα φάνταζαν πια μια υποσημείωση στην όλη λαμπρή εικόνα της. Μέσα σε λίγες μέρες, την Πρωτοχρονιά του 1938, είχε στα χέρια της την επίσημη πρόταση του ηγεμόνα, αν και δεν πολυενθουσιάστηκε. Η καριέρα που ονειρευόταν στις βασιλικές οικογένειες της Ευρώπης είχε ως πρώτη επιλογή τη Μεγάλη Βρετανία, αν και εκεί η Αμερικανίδα Γουόλις Σίμπσον είχε ήδη καπαρώσει τη θέση της βασίλισσας. 


Η Τζεραλντίνα ήταν 22 ετών και σαν τα κρύα τα νερά, εκείνος 42 και έδειχνε σαφώς μεγαλύτερος. Τουλάχιστον διέθετε «ωριμότητα και εξουσία», όπως εξομολογήθηκε στη μητέρα της, την ίδια στιγμή που η Αλβανία φαινόταν να αντιστέκεται στις μεγάλες ιδεολογίες που σάρωναν τον πολιτισμένο κόσμο (φασισμός και κομμουνισμός). Με αυτά υπόψη, το σκέφτηκε, το ξανασκέφτηκε και είπε τελικά το μεγάλο «ναι».

Ο μεγαλοπρεπής γάμος τελέστηκε στα Τίρανα στις 27 του ερχόμενου Απριλίου, καθώς χρόνος για χάσιμο δεν υπήρχε, αφού ο Ζόγου ήθελε διακαώς τον διάδοχο του θρόνου του. Ο ούγγρος μονάρχης έστειλε μια άμαξα με τέσσερα άλογα ως δώρο, την ίδια στιγμή που ο Χίτλερ τίμησε τη γαμήλια ένωση με μια κατακόκκινη Mercedes. Ο Μουσολίνι, από την άλλη, έστειλε μια σειρά χάλκινων κατσαρολικών, καθώς μόνο χαρούμενος δεν ήταν για τον γάμο αυτό. 


Η Τζεραλντίνα μάγεψε τους Αλβανούς με την ομορφιά, τους καλούς της τρόπους αλλά και τη γενναιοδωρία της. Όταν ο (σκιώδης) αντιπρόεδρος της χώρας της έδωσε ως δώρο ένα βελούδινο πορτοφόλι με κάπου 500.000 δολάρια στο εσωτερικό του, εκείνη αρνήθηκε να το δεχτεί και εμπιστεύτηκε τα χρήματα στο ταμείο αγαθοεργιών της Αλβανίας! 


Αν και όπως παρατηρούσε ο ευρωπαϊκός Τύπος, η Τζεραλντίνα δεν παντρεύτηκε μόνο τον αλβανό μονάρχη, αλλά και την εξωτερική πολιτική του Μουσολίνι, κάτι που την έδενε στο άρμα του ιταλο-γερμανικού άξονα. Η πολιτική ήταν έτοιμη να διακόψει απρόοπτα το παραμύθι που ζούσε η πανώρια κόμισσα από την Ουγγαρία…

Φυγή και εξορία


Μπορεί η Αλβανία να ήταν ο φτωχός συγγενής των Βαλκανίων, ο Μουσολίνι την έβλεπε όμως ως το απαραίτητο βήμα για να φτάσει στο πολυπόθητο έπαθλό του, την Ελλάδα. Γι’ αυτό και παρακολουθούσε εδώ και καιρό την πορεία του Ζόγου από τοπικό πολέμαρχο σε πολιτικό, δικτάτορα αργότερα και προσφάτως βασιλιά, δίνοντάς του παχυλά κονδύλια για να φέρει την ανάπτυξη στη χώρα και να απαλύνει τη φτώχεια του λαού του. Ο γάμος με μια Ιταλίδα, πίστευε ο Μουσολίνι, θα ισχυροποιούσε την εξάρτηση της Αλβανίας από τη φασιστική Ιταλία.

Ο Ζόγου όμως όχι μόνο δεν του έκανε το χατίρι και πήγε και παντρεύτηκε μια Ουγγαρέζα, αλλά ξόδευε πια και αμύθητα ποσά στα πόδια της νέας του βασίλισσας. Παρά το γεγονός ότι έμελλε να περάσει μόλις 354 μέρες ως βασίλισσα των Αλβανών, ο ερωτοχτυπημένος Ζόγου φρόντισε να κάνει τη σύντομη αυτή περίοδο ένα σύγχρονο παραμύθι πολυτέλειας και χλιδής. 


Τον Απρίλιο του 1939, η Τζεραλντίνα του χάρισε τον πολυπόθητο δελφίνο του θρόνου, τον διάδοχο Λέκα, αν και 11 μέρες αργότερα κάπου 40.000 μαυροφορεμένοι στρατιώτες του Μουσολίνι θα εισέβαλαν στην Αλβανία, με τον ιταλικό επεκτατισμό να βρίσκει αφορμή για την επίθεση στην κατασπατάληση της ιταλικής χρηματοδότησης από τον Ζόγου. Ο κόμης Galeazzo Ciano, ο ιταλός υπουργός Εξωτερικών και κουμπάρος στον γάμο του αλβανού μονάρχη, κατέφτανε τώρα στην Αλβανία μέσα σε βομβαρδιστικό! 

Ο θρόνος της Αλβανίας πέρασε τώρα δικαιωματικά στον βασιλιά Βίκτωρ Εμμανουήλ Β’ της Ιταλίας και η οδύσσεια του ζεύγους ξεκίνησε. Όπως είπαμε, το βασιλικό ζεύγος κατέφυγε με τον μόλις 11 ημερών γιο του και όλα του τα υπάρχοντα στην Ελλάδα, όχι βέβαια προτού ο Ζόγου καλέσει μέσω ραδιοφώνου τους αλβανούς υπηκόους του να «αγωνιστείτε μέχρι τελευταίας ρανίδας του αίματός σας για την υπεράσπιση της ανεξαρτησίας μας». 


Όλοι όμως αναρωτιόνταν γιατί δεν αποδέχτηκε ο Ζόγου τον ιταλικό ζυγό ώστε να κρατήσει τον θρόνο του. Πιθανότατα γιατί ο ίδιος πίστευε, και μάλλον σωστά, ότι η ζωή του απειλούνταν, όχι μόνο από τον Μουσολίνι αλλά και τους εχθρούς του στο εσωτερικό της Αλβανίας. Λέγεται ότι είχε επιβιώσει από 55 γνωστές απόπειρες δολοφονίας και δεν ήταν διατεθειμένος να ζήσει την 56η. 

Τι κάνουν όμως οι ηγεμόνες όταν εκπίπτουν του αξιώματός τους; Εκεί δηλαδή που το θέμα της επιβίωσης παίρνει πια τον πρώτο λόγο; Η καλλονή Γεραλδίνη δελεάστηκε από χολιγουντιανή πρόταση να μεταφερθεί στη μεγάλη οθόνη το χρονικό του ρομάντζου της με τον έκπτωτο αλβανό ηγεμόνα, αν και εκείνος τη διασφάλισε ότι δεν χρειαζόταν να κάνει κάτι τέτοιο, καθώς είχε ήδη καταθέσει σε τραπεζικούς λογαριασμούς του εξωτερικού αρκετό κομπόδεμα ώστε να εξασφαλιστεί η μακροημέρευση της πρώην βασιλικής οικογένειας στην αυτοεξορία της. 


Μετά την Ελλάδα, το ζεύγος πέρασε στην Τουρκία και από κει στη Ρουμανία, την Πολωνία, τις βαλτικές χώρες, τη Σουηδία, το Βέλγιο και τη Γαλλία, πριν εγκατασταθεί στο Ξενοδοχείο Ριτζ του Λονδίνου με μια κουστωδία 30 νοματαίων. Στα χρόνια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, Ζόγου, Τζεραλντίνα, υιός και παρατρεχάμενοι εγκαταστάθηκαν σε οικία του Λονδίνου πλάι στον Τάμεση, πριν λάβουν την πρόταση του βασιλιά Φαρούκ της Αιγύπτου να περάσουν εκεί την εξορία τους, παρέα με τους άλλους έκπτωτους ηγεμόνες της Ευρώπης που είχε περιμαζέψει στην αυλή του ο αιγύπτιος βασιλιάς. 


Εκεί πέρασαν τα μεταπολεμικά χρόνια μέχρι το 1952, όταν ο Φαρούκ ακολούθησε τη μοίρα των ευρωπαίων ομολόγων του, και αμέσως μετά εγκαταστάθηκαν στο Παρίσι. Στη γαλλική πρωτεύουσα άφησε την τελευταία του πνοή ο βασιλιάς Ζόγου το 1961 και η Τζεραλντίνα έζησε μετά στην Ισπανία (αποδεχόμενη το άσυλο που της χάρισε ο στρατηγός Φράνκο) και τη Νότια Αφρική, πριν επιστρέψει τελικά στην Αλβανία τον Ιούνιο του 2002, έπειτα από 62 χρόνια εξορίας. 


Στο Παρίσι μάλιστα, σε μυστική τελετή στο δωμάτιο του ξενοδοχείου όπου είχαν καταλύσει το 1961, έστεψε τον Λέκα νόμιμο βασιλιά των Αλβανών! Ο Λέκα συνελήφθη κάποια στιγμή στην Ταϊλάνδη για λαθρεμπόριο όπλων και αυτός ακριβώς ήταν ο λόγος που η νεοσύστατη ισπανική κυβέρνηση τον έδιωξε από τα εδάφη της το 1975. Τότε ήταν που πήγαν οικογενειακώς στο Γιοχάνεσμπουργκ, αν και η Τζεραλντίνα επέστρεφε συχνά-πυκνά στη Μαδρίτη. 




Είχε λάβει επίσημη πρόσκληση της αλβανικής Βουλής για να επιστρέψει, αν και δεν έπαψε ποτέ στην ολιγόμηνη παραμονή της στη χώρα να διατείνεται ότι ο γιος της Λέκα ήταν ο νόμιμος διάδοχος του θρόνου. Όσο για την ίδια, ήθελε να τη θυμούνται ως τη Βασιλομήτωρ της Αλβανίας. Ο Λέκα είχε αποπειραθεί να επιστρέψει στον θρόνο της Αλβανίας το 1997, αν και στο δημοψήφισμα έχασε ηχηρά τη δυνατότητα επιστροφής του (μόνο το 30% των αλβανών πολιτών ήθελε την επάνοδό του στο στέμμα). 


Τους τελευταίους μήνες της ζωής της, η Τζεραλντίνα τους πέρασε στη χώρα που αγάπησε, την Αλβανία, αν και δεν ζούσε πια στο παλάτι, αλλά σε σεβαστού μεγέθους κρατική οικία. Μαζί της ζούσαν ο Λέκα, ο οποίος συνεχίζει να αποκαλεί τον εαυτό του βασιλιά, η αυστραλή σύζυγός του Σούζαν και ο γιος τους, επίσης Λέκα.


Σε μια ιστορία που ανήκει μάλλον σε άλλες εποχές, το τέλος απείχε πολύ από το να χαρακτηριστεί αίσιο. Η έκπτωτη Τζεραλντίνα άφησε την τελευταία της πνοή στις 22 Οκτωβρίου 2002 σε στρατιωτικό νοσοκομείο των Τιράνων, χτυπημένη από καρδιακό επεισόδιο…
Share on Google Plus

About Queer Shadow

Αλλόκοτη Σκιά
    Blogger Comment
    Facebook Comment

0 σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου